tekst: Jarosław Kantorowski

Wychowanie w duchu tradycji kawaleryjskich

Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi Wydział Humanistyczny Kierunek Pedagogika Praca dyplomowa napisana pod kierunkiem dr Elżbiety Woźnickiej, Łódź 2003

WSTĘP

Tradycja kawaleryjska istnieje od wieków. Posługuje się ona właściwą sobie symboliką. Na podstawie książek oraz wspomnień, obserwacji żyjących kawalerzystów i osób współcześnie kultywujących tradycje kawaleryjskie staram się oddać ducha kawaleryjskiego i przedstawić kawaleryjskie tradycje.

Przeobrażająca się obecnie polska koncepcja wychowania żołnierza w tradycji sięga do źródła wiedzy o przodkach, którzy walczyli za wolność ojczyzny, wyznaczając tym samym ideał człowieka - obywatela. Wychowanie kawaleryjskie i wychowanie w duchu tradycji kawaleryjskiej sięga do tego, co kształtowało się i sprawdzało przez wieki, do tradycji narodowej oręża polskiego przekazywanej w wojsku i rodzinach z pokolenia na pokolenie.

Celem mojej pracy jest wskazanie na znaczenie kultywowania tradycji, przekazywania ducha kawaleryjskiego w wychowaniu młodych ludzi. Doświadczenia wielu pokoleń Polaków zaowocowały powstaniem wzorca osobowego, którego zaszczepienie w nowych pokoleniach winno być celem wychowania współczesnego patrioty.

Wielowiekowe doświadczenia, nawet te przekazywane w formie tzw. małej tradycji, budzą w młodych ludziach poczucie dumy narodowej, wyjątkowości polskiego narodu oraz wzbudzają zainteresowanie. Pokierowanie rozwojem jednostek przez rozwijanie tego zainteresowania sprzyja kształtowaniu pożądanych postaw społecznych.

W oparciu o literaturę oraz wywiady z osobami z kręgu tradycji kawaleryjskiej (członkowie jednostek i organizacji wojskowych i paramilitarnych) postaram się przedstawić związki między tradycjami kawaleryjskimi a wychowaniem młodzieży.

W pierwszym rozdziale pracy, zawarta została historyczna rola kawalerii, wpływu ich szarż na losy Europy i Polski. Dzieje polskiej jazdy są fundamentem pięknej narodowej tradycji oręża polskiego.

Rozdział drugi przedstawia sposób kultywowania tradycji kawaleryjskiej w okresie II RP. Opisane są tu cechy wyróżniające polską kawalerię, stanowiące o jej wyższości nad innymi rodzajami broni, o jej wyjątkowości.

Trzeci rozdział przedstawia metodę i środek wychowania fizycznego kawalerzystów w okresie międzywojennym jakim jest jazda konna. Jeździectwo wyrabia szczególnie przydatne cechy charakteru potrzebne w kawalerii, tworzy też swoisty fason kawaleryjski.

W czwartym rozdziale, na podstawie wychowania wojskowego, przedstawiam cele, metody i środki wychowania w duchu tradycji kawaleryjskiej jako czynniki kształtujące postawy patriotyczne.

Dotychczas nie dokonano opracowania teoretycznego na temat "Wychowanie

w duchu tradycji kawaleryjskich". Praca taka jest potrzebna nie tylko dla żołnierzy na zajęciach dotyczących kształcenia obywatelskiego, ale i w szkołach średnich o profilu wojskowym z przysposobienia wojskowego młodzieży szkolnej. Myślę, że jest to również ważny temat dla wszystkich zajmujących się wychowaniem młodzieży do życia w społeczeństwie. Wskazuje on na korzyści płynące z wykorzystania tradycji, dorobku wielu pokoleń Polaków - Patriotów we współczesnej edukacji.

"Komu się nie śniły barwne proporczyki, rogate czapy, kolorowe rabaty?... Dla kogo smukła sylwetka Księcia Józia, na pięknym karym koniu -"Szumie", z rozwianą burką nie stała się symbolem wszystkich cnót żołnierskich, niedościgłym ideałem?"